Mobbing w pracy. Kiedy mamy z nim do czynienia w Norwegii i co możemy zrobić?
Jednym z najważniejszych zadań kodeksu pracy, jest zapewnienie pracownikowi pełnego bezpieczeństwa przed szkodliwymi skutkami psychicznymi i fizycznymi w pracy. Jest szereg przepisów w prawie norweskim, które przyczyniają się do realizacji tego celu.
Kiedy jednak w miejscu pracy nie dochodzi do realizacji tych celów i pracownik doświadcza prześladowania w jakiejkolwiek formie mamy do czynienia z mobbingiem.
Czym właściwie jest mobbing?
Jest to długotrwałe i systematyczne działania lub zachowania skierowane do jednej i tej samej osoby mające skutek zastraszenia.
Jakie to mogą być sytuacje?
- molestowanie
-traktowanie pracownika jako " niewidzialnego"
- stosowanie przemocy fizycznej
- pozbawienie obowiązków zawodowych
- wyzywanie
- upokarzanie
- wydawanie absurdalnych poleceń
- ograniczenie możliwości wypowiadania się.
Kto może być mobberem?
Przede wszystkim szef, współpracownik, przełożony lub członek zarządu.
Jak sobie radzić z mobbingiem w pracy?
Pracodawca jest odpowiedzialny za zapewnienie w pełni bezpiecznego środowiska w miejscu pracy.
Oznacz to, że pracodawca nie może zbagatelizować żadnego zgłoszenia dotyczącego mobbingu bez przeprowadzenia wstępnego śledztwa. Wszelkie przypadki mobbingu musza być dokładnie zbadane a pracodawca musi dokonać rozmowy z osobami zaangażowanymi i przeprowadzić z tego raport. Dialog musi zostać przeprowadzony zarówno z osobą prześladowana jak i znęcająca. Należy mieć świadomość, że jest to długi proces.
Kto ma jakie obowiązki jeżeli dojdzie do mobbingu w pracy?
Pracodawca
- Ma on obowiązek podjęcia niezbędnych działań w celu zapobiegania i zwalczania mobbingu. Musi zbadać każdy przypadek.
Pracownik
- Pracownik ma obowiązek poinformować pracodawce lub przedstawiciela BHP o przejawach mobbingu, którego doświadcza lub jest świadkiem.
Przedstawiciel BHP
- Mogą uczestniczyć w rozpatrywaniu sprawy. Powinni być oni zawiadomieni o każdym przypadku mobbingu w zakładzie pracy. Istotna jest również konsultacja co do podejmowanych środków z przedstawicielem BHP w celu zapobiegania mobbingowi w danym zakładzie pracy.
Komisja ds. Środowiska Pracy UAM,
- Ma za zadanie śledzić czy pracodawca przestrzega zasad prawa pracy. Może również zdecydować o wszczęciu śledztwa.
Przedstawiciele związków zawodowych
- Ich zadaniem jest pomaganie pracownikom w sytuacji mobbingu. Współpracują z pracodawcą w celu zapobiegania jak i radzenia sobie z mobbingiem.
Lekarz zakładowy
-Może proponować środki zapobiegawcze i zmniejszające ryzyko uszczerbku na zdrowiu, jeżeli istnieją przejawy mobbingu.
Jak rozróżnić mobbing od zwykłej dyscypliny? Poniżej przykładowa tabelka.
Czy mobbing jest podstawą do zwolnienia lekarskiego?
Mobbing sam w sobie nie jest przyczyną uzasadniającą zwolnienie lekarskie ale jego konsekwencje już tak. Mobbing przez dłuższy czas może doprowadzić do różnych zaburzeń psychicznych a a tym samym stanowi podstawę do zwolnienia lekarskiego.
Może być to koniecznością w przypadku dłuższego znęcania się psychicznego albo fizycznego.
Warto stopniować zwolnienia lekarskie, aby uniknąć wykluczenia z miejsca pracy. Mobbing jest w zasadzie sprawą miedzy pracownikiem a pracodawca. Lekarz może napisać na zwolnieniu lekarskim, że przyczyną zwolnienie są warunki w miejscu pracy, oraz proponuje by pracodawca nawiązał dialog z pracownikiem. Pracodawca ma prawo zakwestionować dane zwolnienie i w tym wypadku powstrzymać się od wypłaty zasiłku chorobowego w okresie przypadającej płatności od pracodawcy. Jednak by pracodawca mógł tego dokonać musi spełnić szereg warunków.
Odszkodowanie
Jeżeli zastraszanie skutkuje stratą finansową, może to stanowić podstawę do odszkodowania. Pracodawca może zostać pociągnięty do zapłacenia odszkodowania nawet, gdy prześladowania dokonywali inni pracownicy. Pracodawce można winić za brak interwencji.
Jeśli ma być dochodzone roszczenia o odszkodowanie od pracodawcy, bezwzględnie konieczne jest skorzystanie z pomocy prawnika. Takie roszczenia odszkodowawcze są często oceniane na podstawie wcześniejszej praktyki sądów i innych organów administracyjnych, dlatego rozsądnie byłoby skontaktować się z prawnikiem, dla którego specjalnym obszarem jest prawo pracy, który ma dobry przegląd dotychczasowej praktyki i samej dziedziny prawa .
Gdzie sięgnąć po pomoc poza zakładem pracy.
Niewątpliwe właściwą drogą będzie Arbeidstilsynet. Jest to jednostka rządowa podlegająca Ministerstwu. Jest to odpowiednik polskiej Inspekcji Pracy. Czuwa ona nad przestrzeganiem zasad uregulowanych w kodeksie pracy. Każdy pracownik, który stał się ofiarą mobbingu może zgłosić swoją sprawę do Arbeidstilsynet , jeżeli pracodawca nie podejmuje żadnych działań. Inspekcja na podstawie charakteru i zakresu sprawy, ocenia czy i jak postąpi w danej sprawie. Jest to instytucja neutralna i nie działa po stronie żadnej ze stron. Ważne by pamietać, że żeby móc zgłosić sprawę do Inspekcji Pracy należy być dalej zatrudnionym w danym zakładzie pracy i wyrażać chęć jej kontynuacji.
Strony i numery kontaktowe
Arbeidstilsynet- Inspekcja Pracy
numer telefonu 0047 225 66 700,
Strona internetowa: www.arbeidstilsynet.no
Mental helses telefon for arbeidslivet - telefon zdrowia psychicznego w życiu zawodowym. Jeżeli potrzebujesz rozmowy i pomocy jak krok po kroku rozwiązać daną sytuacje.
numer telefonu: 0047 225 66 700
Trygdeetaten- lokalne biuro ubezpieczenia społecznego. Ma za zadnie monitorować pracowników przebywających na zwolnieniu. Ma obowiązek rownież informować o obowiązkach pracodawcy a także może szkolić pracodawców w tworzeniu bezpiecznych miejsc pracy.
numer telefonu: w zależności od lokalizacji.
strona interenteowa: www.trygdeetaten.no
Konfliktrådet- jest to odpowiednik mediatora zewnętrznego.
numer telefonu: znajdziesz je na stronie, w zależności od swojego regionu.
strona intenetowa: www.konfliktraadet.no
Rettsvesenet- Sąd . Jeżeli Twoim celem jest kara albo zadośćuczynienie, niezbędne jest wejście na drogę sądową. Jednak, zanim zdecydujesz się na taką drogę powinieneś spróbować rozwiązać ten problem, w sposób przedstawiony powyżej. Dobrym wyborem jest zatrudnienie dobrego prawnika dla oceny sytuacji. Jeżeli związki zawodowe nie będą chciały zająć się sprawą, będziesz musiał/a pokryć te koszty samodzielnie a w razie przegranej również strony przeciwnej. Procesy takie są dużym obciążeniem psychicznym.